Zabytki

W centrum wsi na niewielkim pagórku stoi murowany gotycki kościół św. Mikołaja, ufundowany przez ówczesnych właścicieli Bejsc – ród Firlejów. Do jego południowej ściany przylega wzniesiona w latach 1594-1601 kaplica Najświętszej Marii Panny, otwierająca się do wnętrza nawy półkolistą arkadą. Wzorowana na sławnej Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu, pełni rolę kaplicy grobowej Firlejów i jest unikatowym przykładem architektury manierystycznej. Jej autorem jest prawdopodobnie Tomasz Nikiel z Pińczowa.

Oszczędna forma zewnętrzna kontrastuje z wyjątkowo bogatym wystrojem rzeźbiarskim wnętrza. Na wprost wejścia, pod łukiem arkady, znajduje się tablica informująca o poświęceniu kaplicy. Przy ścianie południowej stoi kamienny ołtarz, a naprzeciw niego nagrobek wojewody krakowskiego Mikołaja Firleja i jego pierwszej żony, Elżbiety z Ligęzów.

„We wnętrzu tego zabytku nie ma już właściwie granic między architekturą, rzeźbą architektoniczną a wystrojem: ołtarz i nagrobek wtapiają się w pełną smoków i ornamentów nierzeczywistą rzeczywistość tej kaplicy.” – piszą Tadeusz Chrzanowski i Marian Kornecki w swojej Sztuce Ziemi Krakowskiej. Wtóruje im w ulotce wydanej z okazji IX Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego Barbara Sanocka: „Architektoniczna obudowa nagrobka jest prawie niedostrzegalna pod kłębiącymi się skrzydlatymi smokami, wężami, gryfami, roślinno-zwierzęcymi hybrydami oraz spływającymi z góry smoczymi głowami na długich szyjach”.